Hoe klonk het oudste Frans dat op papier is gezet? Samen met dr. Peter-Alexander Kerkhof, expert in onder andere het Oudfrans, heb ik een reconstructie gemaakt van de uitspraak van de oudste Franse tekst die is overgeleverd: de Eed van Straatsburg. Beluister de reconstructie in deze video. Onder de video geef ik een toelichting. https://youtu.be/hj14HliUHOQ... Lees verder →
De foute l van could
Soms komt een spelfout terecht in de standaardtaal. Dat is gebeurd met het Engelse could. Oorspronkelijk was de verleden tijd van can l-loos, maar door de associatie met should en would kreeg ook 'could' een stille l. De l van de Middelengelse woorden shoulde en woulde begon in de 15e eeuw te verdwijnen in de... Lees verder →
Island en isle
De Engelse woorden island en isle zijn niet verwant, ondanks hun gelijkenis. Isle komt uit het Oudfrans; island is een Germaans woord en is verwant aan eiland. Dat island nu een s heeft, komt door een spelfout. Het woord isle had een s die niet uitgesproken werd maar werd geschreven om het woord op het... Lees verder →
Van chasteau tot château
In veel Franse woorden die nu een circonflexe op de klinker hebben (zo'n dakje) of beginnen met é-, klonk lang geleden een [s]. Voordat die [s] verdween, werd ie een [h]. Precies hetzelfde gebeurt nu in veel variëteiten van het Spaans. Hoe klonk en klinkt dat? Luister hieronder.De tekst gaat na de video verder. https://youtu.be/4LR__36Aq_U... Lees verder →
Ie en oe: vanwaar die e?
Hoe komt het dat we de klinkers ie en oe met twee verschillende letters spellen? Dat is een erfenis van het Middelnederlands, waarin ie en oe tweeklanken waren: twee klinkers in één lettergreep. In onder andere Oost-Brabant bestond ook de tweeklank ue. Beluister ze hieronder.De tekst gaat verder onder de video. https://youtu.be/UkFgRdzf-M8 Vanwaar dat verschil... Lees verder →
Vroeger rijmden kop en pop niet
Vroeger kende onze taal een verschil tussen twee korte o's: die van kop en die van pop. Het Nederlands is dat verschil nu kwijt, maar in alle windrichtingen vind je dialecten die het bewaard hebben. Hieronder hoor je hoe het klonk (en in mijn dialect nóg klinkt).(De tekst gaat onder de afbeelding verder.) https://youtu.be/bnP0teY1C0E Het... Lees verder →
IJs en bruin in de middeleeuwen
In de middeleeuwen werden ijs en bruin uitgesproken met een lange ie en uu, klinkers die je ook hoort in het Engelse to believe en het Duitse Bühne. In de 16e eeuw diftongeerden ze in het westen. Dat wil zeggen: de lange klinkes werden tweeklanken. Stapsgewijs veranderden ze in onze huidige tweeklanken ij en ui.... Lees verder →
De e in het Franse j’ai eu
Het Franse eu in j'ai eu (ik heb gehad) rijmt op su en lu. Maar vanwaar dan die e in eu? Dat is een erfenis van het Oudfrans: toen werd de e nog uitgesproken als in de: eü. Eu komt van het gesproken Latijnse habūtum. Van drie klinkers en vier medeklinkers is nu één klinker... Lees verder →
Seul en neuf
Waarom spel je seul in het Frans met E en U? Omdat ‹eu› ooit een tweeklank was die begon met een e-klank. Daarnaast was er de 'omgekeerde' tweeklank ‹ue› van nuef (negen), die het Spaans nu nog heeft in nueve. Later vielen de twee samen in de huidige eu-klank: seul en nuef kregen dezelfde uitspraak.... Lees verder →
Taal aan de wandel 