Beste Taal aan de wandel-abonnee,
In deze nieuwsbrief krijg je een update van Taal aan de wandel: alles rondom mijn boek, de optredens van komende week, plannen voor een digitale cursus, en recente infographics, waarvan ik er nog steeds twee in de week online zet op mijn sociale media.
Die goeie ouwe taal
Op 26 februari kwam mijn boek Die goeie ouwe taal uit bij uitgeverij Ambo|Anthos. Aan de hand van 101 verrassende weetjes neemt het je mee op reis door de geschiedenis van het Nederlands, met uitstapjes naar de streektalen en buurtalen. In de eerste week bleek het al in de top-100 te staan en waren er al zo veel exemplaren van verkocht dat er een bijdruk nodig was. Ik was in de wolken!
Media
In verschillende media heb ik over het boek mogen vertellen, zoals bij het Radio 1-programma De Taalstaat, waar presentator Frits Spits het boek een snoepwinkel noemde, en bij Lunch lekker met Daniël Dekker op Radio 5.
Ben je meer van het lezen dan van het luisteren, dan kun je bij Boekenbeschrijfster terecht voor een geschreven interview.
Recensies
Als debuterend auteur was ik wat huiverig voor de recensies – zowel de grotere als de kleinere. Wat zouden de kranten ervan vinden (áls die het boek al de moeite waard zouden vinden om te recenseren), de bookstagrammers en booktokkers, en – minstens even belangrijk – de mensen die het boek hadden gekocht?
Gelukkig viel alles mee – en hoe! In NRC verscheen vorige week een lovende recensie van Berthold van Maris met vier sterren, en ook Yannick Fritschy van Newscientist bleek enthousiast.
In Vlaanderen valt het boek ook goed: José Vandekerckhove van Netwerk Didactiek Nederlands vindt het heel geschikt voor in de klas en Bert Bevers van de Vereniging van Vlaamse letterkundigen vindt dat ik uitleg ‘op een onderhoudende, enthousiasmerende manier. Hij bewijst dat taalwetenschap geen gortdroge discipline is, maar een verrassend levendige.’
Van de lezers krijg ik te horen dat ze het boek zo vlot vinden lezen. Er zijn erbij die contact opnemen om te vertellen dat ze nooit iets met taal hebben gehad en zelfs niet zulke lezers zijn, maar elke dag met veel plezier een of twee hoofdstukken lezen.
Optredens
Bij verschillende optredens heb ik de afgelopen weken met enkelen van jullie een praatje mogen maken. Hartstikke leuk om de gezichten achter reactieplaatsers te zien of om gewoon even te kletsen over onze gedeelde taalfascinatie.
Mocht je een keer naar een optreden willen komen, dan heb je deze week volop mogelijkheden. Woensdag 19 maart geef ik mijn interactieve lezing over Die goeie ouwe taal in Amersfoort, vrijdag 21 maart in Rijswijk (nog één kaart beschikbaar), en de dag erna in Amsterdam. Na elk optreden signeer ik het boek.
Vrijdag de 21e geef ik ook de lezing Taal aan de wandel in Voorburg (nog elf kaarten beschikbaar). Daarbij maken we een reis door twee millennia taalgeschiedenis aan de hand van één zinnetje.
Digitale cursus
De afgelopen jaren heb ik bij cursushuizen mijn vierdelige cursus Taal en dialect van Germaans tot nu gegeven. De afgelopen maanden hebben zich verschillende geïnteresseerden gemeld voor een toekomstige editie. Doordat die mensen uit heel Nederland en Vlaanderen komen, zou het niet werken om de cursus ergens fysiek te laten plaatsvinden: het merendeel zou dan altijd te ver moeten reizen.
Om die reden ben ik plannen aan het smeden om de cursus digitaal te geven in het late voorjaar. Meer informatie over het platform en de kosten volgt binnenkort.
“Er ging een wereld voor me open. Heerlijk om die verbanden te zien tussen de moderne talen. En alles op een begrijpelijke manier uiteengezet in een gemoedelijke sfeer.”
Ferdi Labordus, cursist maart 2024
Infographics
Op deze website plaats ik om de zoveel tijd een wat langer Nederlandstalig artikel, zoals dat over Winterse liefde in het Middelnederlands, maar ondertussen ga ik onverminderd door met het maken van twee taal-infographics per week.
Voorheen was Twitter mijn grootste platform, maar na de overname daarvan door de miljardair die het extreemrechtse Amerikaanse regime aan de macht hielp, heb ik een account aangemaakt op Bluesky en Mastodon. Half januari ben ik vertrokken bij X, het voormalige Twitter.
Je vindt de infographics ook op mijn Facebook-pagina en op Tumblr; op die laatste site heb je bovendien het gemak van een handige archieffunctie.
Hieronder vind je vier van mijn recente infographics. Vanwege mijn voor 90% internationale publiek zijn die tegenwoordig in het Engels.
Wiel, cyclus & chakra
De woorden wiel, cyclus en chakra zijn allemaal aan elkaar verwant. Via het Germaans, Oudgrieks en Sanskriet kunnen ze herleid worden tot dezelfde voorouder, het Proto-Indo-Europees. Door klankverschuivingen groeiden ze uiteen:
It worths brought
In het Engels maak je de lijdende vorm heel anders dan in het Nederlands. It is brought betekent daar namelijk niet het is gebracht maar het wordt gebracht. In het Oudengels kon je dat ook zeggen met een tegenhanger van worden: hit wierþ ġebrōht, letterlijk ‘het wordt gebracht’. Wierþ was een vorm van het werkwoord weorþan, ‘worden’. Vergelijk het Duitse wird bij werden. Het werkwoord weorþan is nog veranderd in het hedendaagse to worth, maar dat komt nu alleen nog in enkele vaste uitdrukkingen voor.
Romaanse escholen
Het Italiaans is een beetje een buitenbeentje onder de Romaanse talen. School vertaal je in het Spaans met escuela, in het Portgees met escola en in het Frans met école – woorden die allemaal met een klinker beginnen – maar het Italiaans heeft scuola, dat net als de Latijnse voorouder schola met een s begint. Heeft het Italiaans nooit zo’n beginklinker gekregen? Jawel: in het Ouditaliaans was het iscuola! Zo’n i en de e’s van de zusterwoorden heten protethische klinkers, van het Oudgriekse πρόθεσις (‘próthesis’), letterlijk ‘voor-zetting’:
Basis & komst
Het woord basis, een ontlening aan het Oudgrieks, heeft dezelfde herkomst als komst. Ze hebben namelijk dezelfde Proto-Indo-Europese voorouder, maar het Oudgrieks heeft heel andere klankveranderingen ondergaan dan onze taal. Dit maakt eens te meer duidelijk dat verwante woorden niet op elkaar hoeven te lijken.
Taal aan de wandel 
Plaats een reactie