Ze lijken op elkaar en zitten in dezelfde betekenishoek: gaarne, graag en gretig. Maar in hoeverre zijn deze woorden ook echt etymologisch verwant? Leestijd: 5 minuten. Gaarne Het woord gaarne boert achteruit. We vinden het nog weleens in formeel gesproken Nederlands maar vooral in wat formeler geschreven Nederlands. In informeler taalgebruik is het zeker in... Lees verder →
Kerk, church en tsjerke
De woorden kerk, kin en kist zijn in het Engels church, chin en chest. Waar het Nederlands een /k/-klank heeft, hoor je in het Engels een /tsj/-klank. Hoe zit dat? In dit artikel kijken en luisteren we naar klankveranderingen die het Engels een heel ander karakter dan het Nederlands hebben gegeven. Daarbij bespreek ik ook... Lees verder →
Grasduinen op Tumblr
De laatste tijd is het stil geweest op deze website. Dat komt doordat ik niet de tijd en energie heb gevonden om stukken te schrijven van de omvang die jullie van me gewend zijn. Wel heb ik zo nu en dan een infographic op Mastodon en Twitter geplaatst. Omdat posts op die sites snel wegzakken... Lees verder →
Nederlands in het Engels
Het Nederlands heeft de afgelopen honderd jaar heel wat woorden uit het Engels overgenomen, maar in de eeuwen daarvoor - van de middeleeuwen tot in de moderne tijd - zijn er juist veel woorden de andere kant op gegaan. In dit artikel bespreek ik een aantal Nederlandse woorden die in het Engels terecht zijn gekomen.... Lees verder →
Wereld, een oude samenstelling
Woorden als pianokruk, brandweervrouw en toetsenbord zijn transparante samenstellingen. Pianokruk is bijvoorbeeld opgebouwd uit piano en kruk, woorden die allebei ook los gebruikt worden en die je dus goed in de samenstelling herkent. Daartegenover staan woorden die we niet meer herkennen als samenstelling doordat we de delen niet meer los gebruiken. Een voorbeeld is wereld.... Lees verder →
Germaans uit de tiende eeuw: Oudengels
De afgelopen maand heb ik opnames geplaatst in het Noordwestgermaans van de vijfde eeuw n.C. en het Gotisch van de vierde eeuw. Vandaag is het de beurt aan het Oudengels van de tiende eeuw n.C. Na een korte inleiding op het Oudengels hoor je een gedicht in de gereconstrueerde uitspraak. Oudengels Oudengels noemen we de... Lees verder →
Eik en eek, eekhoorn en acorn
Eik is een van de weinige woorden die het Standaardnederlands uit de zuidoostelijke streektalen heeft overgenomen. Hoe is dat zo gekomen? Wat heeft eek 'eikenschors' ermee te maken? Hangt dat woord samen met eekhoorn? En heeft dát op zijn beurt weer iets te maken met het Engelse acorn 'eikel'? In dit artikel lees je hoe... Lees verder →
Germaans uit de vierde eeuw: Gotisch
Het Nederlands heeft een overleden oudtante: het Gotisch. Het Gotisch en de Oostgermaanse tak waartoe het behoort, zijn helemaal uitgestorven. Daar staat tegenover dat er geen één Germaanse taal zo vroeg uitgebreid gedocumenteerd is als het Gotisch: er is een groot deel overgeleverd van de Bijbel in het Gotisch van de vierde eeuw n.C. Verwante... Lees verder →
Germaans uit de vijfde eeuw: Noordwestgermaans
Hoe verder je teruggaat in de tijd, hoe minder we over onze taal weten. Van het Nederlands van honderd jaar geleden zijn er al heel wat minder opnames dan van de taal van nu. Van het vijftiende-eeuwse Nederlands zijn er alleen teksten, en we mogen ons in de handen wrijven bij ieder stukje Oudnederlands van... Lees verder →
Donar en Wodan
Voordat de god van het christendom ten tonele werd gevoerd, hingen de Germaanstalige volkeren in onze streek een polytheïstische godsdienst aan. Een voorname rol in dat geloof hadden de goden die we nu Donar en Wodan noemen. Dat we die namen gebruiken, is opmerkelijk. Ze zijn namelijk niet Nederlands. Waar komen ze dan vandaan? Hoe... Lees verder →