Wat heeft het Brabants gemeen het met Italiaans? Weinig. Maar in allebei die talen vind je mijn favoriete fenomeen: spookmedeklinkers. Daar hebben bepaalde medeklinkers die al lang geleden zijn gesneuveld, namelijk nog steeds een effect. Om dat uit te leggen heb ik een video gemaakt. Daarin vertel ik eerst over spookmedeklinkers in de taal van... Lees verder →
Een tijd geleden stelde iemand mij een verrassende vraag: 'Yoïn, zijn er meer talen op de wereld waarin sommige maandnamen dezelfde uitspraak hebben als voornaamwoorden? In het Nederlands heb je mei en mij, en juli en jullie.' Ik raakte even van mijn à propos. Juli en jullie spreek je toch niet hetzelfde uit? Ik niet... Lees verder →
Dit artikel is een hoofdstuk uit mijn boek Die goeie ouwe taal, dat onlangs genomineerd is voor de Taalboekenprijs 2025. Onder het artikel volgt een infographic die je nog meer vertelt over het Frans, waar het laatste deel over gaat. Dat veel talen werkwoorden vervoegen, is geen nieuws. Ik schrijf, jij schrijft, enzovoort. Maar er... Lees verder →
“Is er ook een kaart van het woord voor ‘broodje’ in de Brabantse dialecten?” Een lid van Brabanders en hun Taal stelde me die vraag onlangs. Ik kon geen kaart vinden die een goed beeld gaf, dus ik besloot zelf aan de slag te gaan. Door allerlei gegevens te combineren ben ik op bovenstaande kaart... Lees verder →
Welk seizoen is het best geschikt voor het bedrijven van de liefde? In het veertiende-eeuwse Middelnederlandse toneelstuk Vanden Winter ende vanden Somer zijn de meningen verdeeld. Verdedigers van de zomer beweren dat de hitte voor zwoele gevoelens zorgt, terwijl voorstanders van de winter van mening zijn dat de kou mensen nader tot elkaar brengt. Een... Lees verder →
Het werkwoord proeven ziet er oer-Nederlands uit, maar dat is het niet. Het vindt zijn oorsprong in het Latijnse probāre, dat volgens het woordenboek van Pinkster (2003) onder andere ‘keuren; testen; onderzoeken; proberen; beoordelen; goedkeuren’ betekent. Probāre is ook een tweede maal ontleend, namelijk als proberen. Het Latijnse probāre is zelf een afleiding van het... Lees verder →
Ze lijken op elkaar en zitten in dezelfde betekenishoek: gaarne, graag en gretig. Maar in hoeverre zijn deze woorden ook echt etymologisch verwant? Leestijd: 5 minuten. Gaarne Het woord gaarne boert achteruit. We vinden het nog weleens in formeel gesproken Nederlands maar vooral in wat formeler geschreven Nederlands. In informeler taalgebruik is het zeker in... Lees verder →
Uit het Proto-Germaanse *swōtija- ‘zoet’ is in de Westgermaanse talen een groot scala aan vormen ontstaan. In het Nederlands werd het woord bijvoorbeeld zoet, in het Engels sweet, in het Duits süß en in het Fries swiet. Hoe zijn al die verschillende vormen uit één en hetzelfde *swōtija- ontstaan? In dit artikel leg ik dat uit en... Lees verder →
Aan sommige bijzonderheden zijn we zo gewend dat ze ons nauwelijks opvallen. Neem de werkwoordsvormen was en waren. Het enkelvoud heeft een s, terwijl het meervoud een r heeft. Zijn is het enige werkwoord waarvan de verleden tijd zich zo gedraagt; in las en lazen zit bijvoorbeeld geen r. Een r vinden we dan weer... Lees verder →
Er - een klein maar veelzijdig en alomtegenwoordig woord. Moedertaalsprekers van het Nederlands verwerven het al jong en gebruiken het daardoor onbewust, maar wie de taal op latere leeftijd leert, heeft uitleg en oefening nodig om het gebruik van er goed onder de knie te krijgen. Buiten het Nederlands en de streektalen van Nederland en... Lees verder →
Taal aan de wandel 